پناهی به نام خواهر | نگاهی به جایگاه آنان که مثل مادر هستند با توجه به آیات و روایات
خواهران و برادران بر اساس رابطه محبتآمیزشان، حقوق زیادی در برابر یکدیگر دارند و وظایف اخلاقی آنان بسیار بااهمیت است.
به گزارش شهرآرانیوز، خانواده به‌عنوان یکی از ارکان مهم ما در زیست اجتماعی و دینی، در روایات و منابع دینی جایگاه ویژه‌ای دارد. در طول تاریخ شیعه نیز روابط خانوادگی به‌صورت‌های مختلف برای ما شیعیان الگوست؛ از رابطه والدین و خواهروبرادر‌ها گرفته تا دیگر افراد خانواده. به‌مناسبت درپیش بودن میلاد باسعادت حضرت زینب (س)، به‌سراغ آموزه‌های رضوی در مورد رابطه با خواهر رفته‌ایم؛ کمااینکه حضرت شمس‌الشموس (ع) نیز در الگوی برادری از پدران خود به‌خصوص‌امام‌حسین (ع) تبعیت و عالی عمل کرده‌اند.
علامه‌مجلسی در کتاب بحارالانوار، درباره محبت و علاقه امام‌رضا (ع) به خواهرشان، حضرت معصومه (س)، نوشته است: «هرکسی که خواهرم معصومه را در قم زیارت کند، مانند کسی است که مرا زیارت کرده است». ارتباط این دو بزرگوار از ابعاد مختلفی برای ما الگو و سرمشق است، ولی پیوند خانوادگی ایشان و نحوه تعاملاتشان، می‌تواند راهنمای ما در برخورد با خانواده باشد. در ادامه، نگاهی به آموزه‌های آیات و روایات درباره چگونگی رابط خواهران و برادران با یکدیگر خواهیم انداخت.
محبت، پایه هر ارتباط است
یکی از اصول مورد تأکید در اسلام، محبت به دختران در خانواده است. امام‌رضا (ع) به‌عنوان ولی‌نعمت ما اهالی مشهد، درباره ضرورت رعایت این اصل، به نقل از رسول خدا (ص) می‌فرمایند: «خداوند بزرگ نسبت به زنان مهربان‌تر از مردان است و مرد، زنی از محارم خویش را خوشحال نمی‌کند، مگر آنکه خداوند او را در قیامت شادمان خواهد کرد». همچنین ایشان بر خوش‌اخلاقی و نیک‌رفتاری با افراد خانواده توصیه کرده، می‌فرمودند: «در قیامت کسی به من نزدیک‌تر است که در دنیا خوش‌اخلاق‌تر و نسبت به خانواده خود، نیکوکارتر باشد» (حرعاملی، بی‌تا، ج۱۲، ص۱۵۳).
راهنما باش!
نیکی به خانواده تنها درجهت رفاه و مال نیست. همان‌طور که با توجه به سیره ائمه (ع) می‌بینیم، آنها در آسانی و سختی درکنار خانواده خود هستند و یکدیگر را تنها نمی‌گذارند، به نظر می‌رسد که یاری به اهل خانواده، یکی از اصول مهم رابطه خواهری و برادری است؛ چنان‌که رسول خدا (ص) می‌فرمایند: «برادر و خواهرت را یاری کن؛ چه ظالم باشد، چه مظلوم؛ اگر ظالم است، او را از ظلم به دیگران بازدار و اگر مظلوم است، او را یاری کن و دست ظالم را از او کوتاه گردان».
پیوندی همیشگی
زیبایی ارتباط خواهران و برادران در سیره ائمه (ع) ترسیم شده است. علامه‌جزایرى در کتاب الخصائص‌الزینبیه مى‌نویسد: «وقتى که حضرت زینب (س) شیرخواه و در گهواره بود، هرگاه برادرش حسین (ع) از نظر او غایب مى‌شد، گریه و بی‌قراری مى‌کرد. هنگامی که دیده‌اش به جمال دل‌آراى حسین (ع) مى‌افتاد، خوشحال و خندان می‌شد. وقتى که بزرگ شد، هنگام نماز قبل از اقامه، نخست به چهره حسین (ع) نگاه می‌کرد و بعد نماز می‌خواند». ارتباط بین اعضای خانواده ترک‌نشدنی است.
طبق آیات الهی، تنها در صورتی که برادر یا خواهر، کافر باشند و ارتباط با آنها به دین انسان ضرر برساند، ترک ارتباط با آنها مشکلی ندارد و در غیر این‌صورت، مسلمان اجازه قطع ارتباط خانوادگی ندارد: «هرگز مردمی را که ایمان به خدا و روز قیامت آورده‌اند، چنین نخواهی یافت که دوستی با دشمنان خدا و رسول او کنند؛ هرچند آن دشمنان، پدران یا فرزندان یا برادران یا خویشان آنها باشند.» (مجادله، ۲۲).
روز جزا این نیکی حساب می‌شود
پیوند و رابطه با خویشاوندان، یکی از توصیه‌هایی است که در آیات قرآن درباره آن آمده است؛ چنان‌که در آیه ۲۱ سوره رعد آمده است: «هم به آنچه خدا امر به پیوند آن کرده است (مانند صله‌رحم و محبت اهل ایمان و علم) می‌پیوندند و از خدای خود می‌ترسند و از سختی هنگام حساب می‌اندیشند».
پیامبر (ص) در سخنی با اشاره به این آیه فرموده‌اند: «نیکی به پدر و مادر و صله رحم، حساب را آسان می‌کند». سپس این آیه را تلاوت فرمودند: «صله‌رحم کنید؛ گرچه با سلامی باشد»؛ بنابراین بر ماست که به اندازه‌ای که می‌توانیم، رابطه خود را با خواهر و برادرمان که از خویشاوندان درجه‌یک ما هستند، حفظ کنیم.
خواهر مثل مادر است
قرآن درباره روابط خواهر و برادر نیز نکاتی را بیان کرده است؛ به‌طور مثال در بخشی از آیه ۶۱ سوره نور چنین آمده است: «باکی بر شما نیست که از خانه‌های خود و پدران خود و مادرانتان و برادران و خواهران و عمو و عمه و دایی و خاله خویش، غذا تناول کنید...». همچنین در این زمینه رسول خدا (ص) می‌فرمایند: «حق برادر بزرگ‌تر بر برادران و خواهران کوچک‌تر مانند حـق پدر بر فرزند است؛ چنان‌که حق خواهر بزرگ‌تر بر خواهران و برادران کوچک‌تر، مانند حق مادر بر فرزند است».
پشتوانه‌ای که پناه است
خواهران و برادران بر اساس رابطه محبتآمیزشان، حقوق زیادی در برابر یکدیگر دارند و وظایف اخلاقی آنان بسیار بااهمیت است. امام‌سجاد (ع) در رساله حقوق خود، درباره حق برادران بر یکدیگر می‌فرمایند: «و، اما حق برادر تو این است که بدانی او برایت [مانند]دستی است که میگشایی و پشتوانه‌ای است که به آن پناه میبری و عزتی است که به آن تکیه میکنی و نیرویی است که به وسیله آن، چیرگی مییابی.
پس او را وسیله‌ای برای معصیت خدا و کمکی برای ستم به حق خداوند مگیر و درباره او کوتاهی مکن و او را در برابر دشمنش یاری کن و میان او و شیاطینش، فاصله انداز و او را نصیحت کن و در راه خدا به او روی آور! پس اگر مطیع و فرمانبر پروردگارش بود [با او باش]؛ وگرنه باید که خداوند در نزد تو محبوبتر و بزرگ‌تر از او باشد». (تحفالعقول، رساله الحقوق، ص۲۶۴).
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
